Door: Gerieke Janssen, Cesar/Mensendieck Oefentherapeut

Heeft u een mooi ingerichte thuiswerkplek? Of zit u met een laptop aan de keukentafel? Zijn uw kantoorvoorzieningen geschikt voor u? Allerlei situaties komen we tegen in de praktijk, maar weet u het belang van een ergonomische werkplek en -houding?

Shutterstock 289559477

Kampioenen zitten

Onderzoek laat zien dat Nederlanders Europees kampioen zitten zijn. In geen enkel ander Europees land zit zo'n groot deel van de bevolking, namelijk 62% meer dan 5,5 uur per dag. *1 Niet echt een prijs om trots op te zijn, toch?

Beeldschermwerk

In Nederland geeft 44% van de werknemers aan 6 uur of meer beeldschermwerk per dag te doen. *2 Dit verhoogt het risico op klachten aan armen, nek en schouders (KANS).3* 23% geeft zelfs aan dat ze 8 uur of meer achter het beeldscherm doorbrengen. *4 Bekend is, dat met name het gebruik van de muis zorgt voor een toename van de risico's op klachten aan schouders, armen, polsen en handen. Naast deze fysieke factoren, kan ook werkdruk een rol spelen bij het ontstaan. Hiermee wordt bedoeld dat er een disbalans is tussen de hoeveelheid werk of tijdsdruk, en de mogelijkheden om bijvoorbeeld zelf tijd in te delen of pauze te nemen.

Hoe kunt u uw werkplek ergonomisch inrichten?

• Probeer beeldschermwerk te beperken tot maximaal 6 uur per dag. Indien dit niet mogelijk is, let dan extra op afwisseling van werkhouding.
• Zorg voor een goed instelbaar bureau en bureaustoel, bij voorkeur een zit-stabureau, zodat er afgewisseld kan worden tussen staand en zittend werken.
• Wanneer u met een gestrekte rug tegen de leuning zit, zijn de schouders, ellebogen en polsen in een afhangende lijn. Dit betekent dat de hand op het toetsenbord niet hoger mag zijn dan de elleboog. Is dit wel het geval, dan moet de stoel omhoog, of het bureau omlaag. Ook de knieën zijn op gelijke hoogte, of lager dan de heupen, een afhangende lijn. Kunt u het bureau niet verstellen en moet de stoel omhoog? Dan zet u iets onder de voeten, zodat de hak steun heeft aan de ondergrond.
• Zorg dat de bovenkant van het beeldscherm op ooghoogte staat. Dit voorkomt nekklachten door veel omhoog te moeten kijken.
• Kies een smal toetsenbord, waarbij de muis dichter bij het lichaam gebruikt kan worden.
• Bij klachten aan de onderarm, of bij veel muiswerk, wordt aanbevolen een draadloze muis vóór het toetsenbord te zetten, recht voor het lichaam.
• Wissel voldoende af in houding, van een actieve zithouding, naar een wat meer ondersteunde houding.
• Probeer werkzaamheden zoals telefoneren, waarbij niet direct een computer nodig is, lopend uit te voeren.
• Laat anderen geen koffie of iets anders halen, maar neem zelf de gelegenheid om even op te staan.

Vergeet niet een pauze in te lassen

Afwisseling met andere werkzaamheden of geregeld pauzeren is nodig bij langdurig beeldschermwerk. Dit verhoogt de productiviteit en de kwaliteit van het werk wordt hoger. Werknemers maken minder fouten, terwijl de werksnelheid hoog blijft. De kans op KANS en andere lichamelijke klachten neemt af.

De wet stelt dat bij meer dan 5,5 uur werken, er minimaal 30 minuten pauze moet zijn. Dit kan opgesplitst worden in 2 x 15 minuten. Belangrijk daarbij is dat er geen enkele verplichting tot arbeid is, dus dat de werknemer weg kan lopen van de werkplek. Maak een wandeling in de buitenlucht of loop een aantal keren heen en weer. Eten en werken lijkt efficiënt, maar het is geen pauze. Eet zonder scherm en proef het eten. 5*

Bij beeldschermwerk geldt dat vaker korter pauzeren beter is dan één keer lang pauzeren. Probeer daarom elk half uur een aantal minuten rust te nemen, of te veranderen van soort werkzaamheden. Luister hierbij vooral naar het eigen lichaam, en onderbreek de werkzaamheden als het lichaam dit aangeeft.

Indien u dit lastig vindt, kan pauzesoftware helpen om voldoende pauzes te nemen.

Meer informatie over een ergonomische werkplek?

Vindt u het lastig de genoemde adviezen toe te passen? Maak gerust eens een afspraak om dit te bespreken. Samen met de Cesar/Mensendieck Oefentherapeut kijkt u naar uw huidige situatie en hoe u deze aan kunt passen. Samen staan we sterk!

*1 Special Eurobarometer – Sport and Physical Activity, 2014
*2 NEA 2022 (TNO/CBS)
*3 Douwes M., Heijnen M., de Vroome E. (2022). Beroepsziekten aan het bewegingsapparaat, hoeveel komen ze voor, wat zijn de trends en welke risicofactoren zijn er? Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken 2022 (38) 3, pg 421-445
*4 NEA 2022 (TNO/CBS)
*5 Gezond verbond; beeldschermwerk, pauzes bij beeldschermwerk